Sermaye piyasalarının temel unsurlarından biri denetimdir. Denetim firmalarına duyulan güven, piyasaları da güvenilir kılmaktadır. Dünya genelinde sermaye piyasalarında büyük denetim firmalarının hakimiyeti de bilinen bir gerçektir. Bu nedenle, hemen hemen tüm ülkelerde, büyük denetim firmalarının kalitesi, o ülkelerdeki piyasaları da doğrudan etkileyebilmektedir.
Son zamanlarda gelişmiş ülkelerde neredeyse her gün, bir muhasebe skandalı ve büyük denetim şirketlerinin başırısızlığı haberi gündeme gelmektedir. Özellikle, Carillion and BHS’nin denetimindeki başarısız uygulamalar, piyasayı domine eden büyük denetim firmalarının kalitesi konusunda endişeleri arttırmıştır. Birşeyler yapılması konusunda çeşitli görüşler ortaya çıkmaktadır. Düzenleyici otoritelerin daha bağımsızlaşması, denetim standartlarının gözden geçirilmesi gibi alternatifler konuşulmaktadır. Bu önerilerden en ilginci ise, ikinci bir denetim firmasının daha denetim sürecine dahil olması önerisidir.
İngiliz Ticaret Bakanı Grey Clark, Finansal Raporlama Kurulunun lav edileceğini ve yerine “Denetim, Raporlama ve Yönetim Kurulu” adlı yeni bir kurulun oluşturulacağını, bu kurulun temel görevinin ise piyasada kamu güveninin güçlendirilmesi ve 4 Büyüklere ilişkin doğrudan yönlendirici kararlar almak olduğunu ifade etmektedir.
İngiltere Rekabet Kurumu Başkanı Sir Donald Brydon da, denetim sektöründe mutlaka kalitenin ve etkinliğin sağlanması gerektiğini belirtmektedir.
Bu açıklamalara paralel olarak İngiltere Rekabet Kurumu, İngiltere’de halka açık şirketlerin en az iki denetim firması tarafından denetlemesi ve bu firmalardan birinin ise 4 Büyükler dışında olması yönünde teklifte bulunmuştur.
Buna benzer bir gelişme Singapur’da yaşanmaktadır. Singapur Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Tan Boon Gin, istisnayı durumlarda ikinci denetim firmasının atanması yönünde çalıştıklarını ifade etmiştir. Buna göre, Singapur merkezli bir denetim firması ile yabancı bir denetim firması müşterek olarak denetimi gerçekleştireceklerdir.
Yeni bir eğilim olan iki denetim firması uygulaması, hem büyük firmaların piyasa hakimiyetini azaltabilir, hem de orta ve küçük denetim firmalarının dinamik yapısının denetim kalitesinin artışına hizmet etmesini sağlayabilir.
